En verpak de nieuwe vaardigheid in een verhaal
Met Johan van Dam, docent en inhoudsdeskundige bij Dirksen Opleidingen, maakte ik een animatie over veilig werken met glasvezelresten. Een uitdaging, want die gemene glassplintertjes die vrijkomen als monteurs in glasvezelkabels knippen, zijn bijna niet te zien. We kijken samen terug op de keuzes die we gemaakt hebben in ‘the making of’. Johan vertelt waarom juist hier animatie de beste keuze is en over het effect bij zijn cursisten.
Samen met je collega’s bij Dirksen Opleidingen ben je bezig het onderwijs te digitaliseren. Hoe passen de animaties in dit project?
We werken minder klassikaal met powerpoints en bieden meer mogelijkheden voor onze cursisten om in eigen tijd en tempo te leren. Daarmee maken we het leren leuker. Per leerdoel kijken we naar de beste vorm om het aan te bieden.
En ja, voor het werken met glasvezel, of met laserlicht, wat helemaal niet zichtbaar is, werkt animatie heel goed. Je verpakt belangrijke vaardigheden in een verhaal in een professionele context die cursisten herkennen. Ik hoor van hen dat ze meegenomen worden in het verhaal en dat ze beseffen hoe belangrijk het is om voorzichtig met vezelresten om te gaan. Door de samenvatting onthouden ze de manieren van opruimen.
Nog andere reacties?
Ze meenden mij te herkennen in de animatie.
Herken jij Johan ook?
Johan is zelf een heel ervaren glasvezelmonteur die al veel beginners in het werk heeft begeleid, dus wie anders dan hij kan het beste de voice over van Senior inspreken! Junior krijgt zijn stem van Gimo, ook docent bij Dirksen maar iets jonger dan Johan. Als zijn karakter zijn vinger openhaalt aan een splinter, zien de cursisten ‘de bloedspatten van Gimo’.
Stemmen gebruiken uit eigen huis, al zijn het geen getrainde stemacteurs, heeft voordelen. Het voelt nabij voor cursisten als ze een docent horen die ze kennen en deze acteurs zijn makkelijk beschikbaar. Gimo heeft in zijn jeugd aan theater gedaan.
Hoe vond jij het om Senior te spelen?
Het is raar om je stem terug te horen. Je bent gewend om gewoon in de les vrij te praten, maar nu moet ik precies uitspreken wat in het script stond en het tóch natuurlijk laten klinken. Voor je het weet, ben je aan het oplezen. Maar je hebt ons goed gecoacht. We vinden het leuk om te doen.
Voor een animatie is 2 à 2,5 minuut de maximale duur. Hoe hebben we het kort en krachtig gehouden?
Focussen op één doel helpt sowieso. Toch wil je al snel te veel vertellen. Jij hebt flink gesneden in je eerste script en het is nu een mooie compacte eenheid geworden mét een start, een verhaal en een samenvatting aan het eind.
In het voorgesprek hebben we ons vastgehouden aan de vragen:
- Wat is het
- Waarom is het belangrijk
- En hoe doe je het?
Ik ben bij jou gaan kijken hoe jij die vezels opraapt. Daardoor hadden we te pakken dat we twee manieren moesten laten zien, met het pincet en het stukje tape. Dus daar heb ik het verhaal naartoe geschreven. Ik was wel gegrepen door jouw verhaal over de perfecte moord door je slachtoffer een vezelrestje te laten inslikken, maar dat leek jou iets te luguber. Het restje op de mouw was een realistisch alternatief.
Dat is ook wat ik als tip meegeef aan andere inhoudsdeskundige of docenten die met jou een animatie maken: praat over herkenbare situaties waarin het doel er echt toe doet. Is het probleem met die kleine vezels helder, dan herkennen ze een onveilige situatie en zijn ze gemotiveerd voor de vaardigheid. De cursisten vinden het dan heel prettig om precies te zien hoe ze moeten opruimen. Door te focussen op één situatie en op de oplossing weet je precies wat je moet herhalen in de samenvatting.
Zijn er nog andere redenen om voor animatie te kiezen?
Ja, zeker.
Het is belangrijk om te laten zien hoe een werksituatie eruitziet, en dat is vaak lastig om te filmen, want je mag niet zomaar in een technische ruimte komen. En je moet bij voorbeeld een baliemedewerker bereid vinden om iets te zeggen. We hebben het wel eens gedaan met een filmploeg, maar het is toch een heel gedoe. Met animatie hoef je nergens naartoe en kun je de context zelf invullen. Je kunt het natekenen of met foto’s recreëren, zoals jij hebt gedaan. Dus, ja, we gaan zeker meer animaties maken.
Ook een animatie maken in co-creatie?
Een goede animatie is het resultaat van intensieve co-creatie.
1 Van doel naar verhaal
Ben je net als Johan docent/inhoudsdeskundige, dan heb je een goed beeld van wat je wilt overbrengen. Je stuurt me leerstof of materiaal dat je gebruikt in de les, of je verwijst me naar achtergrondinfo. Ik vraag je het hemd van het lijf en kom bij je kijken zodat ik het leerdoel en het werk snap. Ik schrijf een script dat we samen fijn slijpen. Dat bestaat uit dialogen en/of een voice over die het verhaal vertelt.
2 Decors en karakters
Ik maak een paar decors waarin het verhaal zich gaat afspelen, karakters die het gaan ‘beleven’ en props (gereedschap of dingen die nodig zijn voor het verhaal). We pakken de essentie en maken het herkenbaar voor de beoogde kijkers. Ik werk met vyond, een animatieprogramma dat veel decors, objecten en karakters bevat die ik kan aanpassen aan je wensen.
3 Voice overs opnemen
Script definitief? Dan nemen we de dialoog of voice overs op. Ik beschik daarvoor over goede microfoons en zorg zelf voor montage en nabewerking.
4 Bouwen
Dan bouw ik de animatie. Je ziet de karakters door de decors bewegen en ziet en hoort hen de teksten uitspreken uit het script. Heb je na de eerste versie nog suggesties, dan voer ik die graag voor je uit. Een test met een aantal leden van de doelgroep is altijd een goed idee.
Wil je meer weten? Mail isabelle@helderenwijzer.nl of bel 06 20568091.